Een inclusieve sportclub is een plek waar iedereen zich welkom voelt, ongeacht achtergrond of situatie. Maar hoe zorg je ervoor dat je drempels wegneemt en een warme, open omgeving creëert? In deze vijfde aflevering van de Sportclub Coach bespreken we inzichten en praktische tips van experts Shana Sabbe (Hogeschool Gent) en Joppe Beeckmans (Fros) over het toegankelijk maken van sportclubs voor kansengroepen.
Wat verstaan we onder kansengroepen?
Voordat we duiken in concrete acties, is het belangrijk om te weten over wie we het precies hebben. De term ‘kansengroepen’ is een breed begrip. Het gaat om mensen die drempels ervaren bij het betreden van een sportclub, bijvoorbeeld vanwege financiële moeilijkheden, een beperking, een migratieachtergrond of een detentie-verleden. Shana benadrukt dat het belangrijk is om niet te spreken over ‘kwetsbare mensen’, maar over ‘mensen in kwetsbare situaties’. Het zijn de omstandigheden die het moeilijk maken om deel te nemen, niet de mensen zelf.
Hoe krijg je trainers en begeleiders mee in een inclusieve werking?
Een sportclub kan nog zo open willen zijn, als trainers en begeleiders het idee niet ondersteunen, wordt het een moeilijke opdracht. Het is cruciaal om bewustwording te creëren. Waarom is inclusie belangrijk? Hoe ziet een toegankelijke club eruit? Inspireren met praktijkvoorbeelden kan weerstand wegnemen. Daarnaast is opleiding en begeleiding essentieel: trainers moeten concrete handvatten krijgen om met diverse groepen te werken. Extra ondersteuning in de vorm van buddy-systemen of sociaal werkers kan helpen om trainers hierin te ontlasten.
Organiseer interne vormingen of workshops over inclusie en diversiteit.
Deel inspirerende succesverhalen van andere sportclubs.
Betrek trainers bij het proces en luister naar hun bezorgdheden.
Voorzie ondersteunende tools, zoals kant-en-klare lesmethodieken.
Werk samen met sociale organisaties die expertise hebben in inclusieve sportinitiatieven?
Wie hoor je tijdens deze aflevering?
In deze aflevering delen Shana Sabbe, Docent Sociaal Werk en Onderzoeker aan Hogeschool Gent, en Joppe Beeckmans van Fros hun expertise.
Shana richt zich in haar werk op sociaal sportieve initiatieven en toegankelijkheid in sport. Ze heeft een brede expertise in inclusie en werkt vanuit een netwerkperspectief om drempels in de sportwereld te verkleinen.
Hoe kan je sport toegankelijk maken zonder grote financiële middelen?
Geld mag geen drempel zijn om te sporten, maar veel clubs hebben niet de budgetten om kortingen te geven. Toch zijn er oplossingen. Denk aan samenwerkingen met partners en lokale organisaties om kosten te drukken, zoals het delen van locaties of materiaal. Ook alternatieve systemen zoals ruilinitiatieven kunnen werken. Daarnaast biedt de UiTPAS in veel gemeenten een mogelijkheid om sport financieel toegankelijker te maken.
Fros werkt aan initiatieven zoals ‘Open Sportclub’ en ‘Fros Connect’, waarmee clubs ondersteuning kunnen krijgen voor inclusieve projecten.
Onderzoek of je club in aanmerking komt voor subsidies of fondsen voor inclusieve sportprojecten.
Werk samen met andere clubs of organisaties om kosten te delen.
Implementeer een ruilsysteem voor sportmateriaal of kleding.
Bied flexibele lidgeldsystemen aan, zoals gespreide betalingen of vrijwillige bijdragen.
Stimuleer crowdfunding of sponsoracties binnen de lokale gemeenschap om inclusieve initiatieven te ondersteunen?
Wat als je club openstaat voor kansengroepen, maar ze niet komen?
Soms zet een club stappen richting inclusie, maar blijven de deelnemers weg. Doe je dan iets fout? Niet per se. De sleutel is om in dialoog te gaan met de doelgroep en de lokale context goed te begrijpen. Welke behoeften zijn er? Wat zijn de drempels? Welke andere initiatieven bestaan er al? Online onderzoek (bijvoorbeeld via de sociale kaart) en outreachend werken via partners kunnen helpen om een beter beeld te krijgen van de doelgroep. Ook directe betrokkenheid van de doelgroep in je organisatie – bijvoorbeeld als bestuurslid of ambassadeur – maakt een groot verschil.
Werk samen met lokale organisaties en sleutelfiguren om je doelgroep beter te bereiken.
Organiseer kennismakingsevents of gratis proeflessen om drempels te verlagen.
Gebruik eenvoudige en toegankelijke communicatiekanalen, zoals sociale media en flyers in meerdere talen.
Betrek mensen uit de doelgroep in het bestuur of de organisatie van de club.
Vraag direct aan potentiële leden wat hen tegenhoudt en pas je aanpak daarop aan?
Een inclusief sportbeleid vraagt maatwerk
De belangrijkste conclusie? Er is geen one-size-fits-all oplossing. Elke club heeft een unieke context en doelgroep. Reflecteer over de situatie van jouw sportclub, zoek samenwerking met lokale partners en blijf in dialoog met de mensen die je wilt bereiken. Inclusie in sport is geen simpele opdracht, maar met de juiste mindset en inspanning kan je als sportclub écht het verschil maken!
Meer weten over de dialoog- en reflectietool Sociaal-Sportief Netwerk(t) van eCO-CITY? ➡️ https://www.hogent.be/onderzoekscentra/ecocity/sociaal-sportief-netwerk-t/
Bekijk de boeken waaraan Shana meewerkte: praktijkgids sociaal-sportief werk #1 en de praktijkgids sociaal-sportief werk #2.
Over ‘De Sportclub Coach’
Deze podcast is speciaal gemaakt voor sportclubs die zich willen ontwikkelen. Geen saaie theorie, maar concrete tips van experts. Van het plannen van je uitdagingen, over het creëren van een veilig sportclub en het vormen van een hechte community, tot het belang van een veelzijdige ontwikkeling – wij zorgen dat je sterker staat.
Blijf ons volgen en ontdek hoe jouw club kan groeien!
