Sporten in een veilige en respectvolle omgeving zou de norm moeten zijn. Toch blijkt uit onderzoek dat drie op de vier sporters ooit te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag. Van psychische en fysieke intimidatie tot verwaarlozing en seksueel grensoverschrijdend gedrag: het komt vaker voor dan we zouden willen. Hoe zorg je er als sportclub voor dat je een veilige plek biedt voor al je leden? We bespreken het allemaal tijdens aflevering 3 van onze podcast De Sportclub Coach!
Wat verstaan we onder een veilig sportklimaat?
Een veilig sportklimaat betekent dat sporters zonder angst, discriminatie of grensoverschrijdend gedrag kunnen sporten. Dit omvat zowel fysieke als mentale veiligheid. Psychisch grensoverschrijdend gedrag, zoals beledigingen of negeren, komt het vaakst voor, maar ook fysieke, seksuele en verwaarlozende gedragingen mogen niet onderschat worden.
Gelukkig is er de afgelopen jaren meer aandacht voor dit onderwerp. Het decreet ‘Veilig Sportklimaat’ legt sportfederaties verplichtingen op om clubs te sensibiliseren en te ondersteunen. Maar hoe kan je als club zelf proactief bijdragen?
Wat zijn de basisprincipes van een veilig sportklimaat?
Wil je een veilige sportomgeving creëren? Werk dan aan deze drie pijlers:
Kwaliteitsbeleid – Zorg dat je trainers goed opgeleid zijn en pedagogisch verantwoord coachen. Ondersteun hen met bijscholingen en zorg voor een sterke omkadering. Trainers kunnen bijvoorbeeld bijscholingen volgen via Sport Vlaanderen of de federatie.
Preventiebeleid – Maak gedragscodes, vraag een uittreksel strafregister (Model 2) voor trainers en vrijwilligers en organiseer opleidingen rond ethisch sporten. Clubs kunnen hiervoor gebruik maken van de toolkit ‘Grenzeloos Gedrag’ van Sport Vlaanderen.
Reactiebeleid – Stel een Aanspreekpunt Integriteit (API) aan, zodat leden weten bij wie ze terechtkunnen bij problemen. Zorg ook voor een duidelijk stappenplan bij meldingen. Er bestaan sjablonen voor gedragscodes en stappenplannen op de website van Fros.
Wie hoor je tijdens deze aflevering?
In deze aflevering delen An De Kock, medewerker Kennis & Ondersteuning integriteit bij Sportieq, en Joppe Beeckmans van Fros hun expertise.
An is al langer geboeid door diversiteit en integriteit. Na het behalen van een master LO, volgde ze de opleiding diversiteitsmanagement. Daarna volgde een werkervaring als social responsibility medewerker bij de Belgische voetbalbond en nu al enkele jaren bij Sportieq. Daarnaast geeft ze zelf ook nog trainingen en begeleiding als BOV-coach.
Hoe informeer je je leden over veilig sporten?
Communicatie is essentieel. Gebruik de kanalen die je club al inzet: social media, nieuwsbrieven, teammeetings en infoborden in de club. Posters ophangen in de kleedkamers of toiletten kan ook effectief zijn. Hoe zichtbaarder de informatie, hoe makkelijker leden hun weg vinden als ze ergens mee zitten.
Sociale media: Clubs kunnen standaardposts of story templates gebruiken om API-contactgegevens te delen.
Infoborden en posters: Sport Vlaanderen biedt gratis campagnemateriaal aan.
Meetings: Gebruik praatkaarten van de Sport Allies Toolbox om respect en inclusie bespreekbaar te maken.
Wat als je als club nog nooit problemen hebt gehad?
Sommige clubs denken dat een API of een veiligheidsbeleid overbodig is omdat ze nog nooit incidenten hebben gehad. Toch is het cruciaal om voorbereid te zijn. Een probleem kan plots opduiken, en als er dan geen duidelijk stappenplan is, riskeer je paniek en verkeerde beslissingen.
Scenario-oefeningen: Bespreek hypothetische situaties met het bestuur om voorbereid te zijn.
Opleiding Club-API: Schrijf een verantwoordelijke in voor een opleiding via Sport Vlaanderen of Fros.
Intern beleid: Stel een intern document op waarin de club beschrijft hoe ze met incidenten zou omgaan.
Conclusie: creëer een open cultuur
Een veilig sportklimaat start met openheid. Maak het bespreekbaar binnen je club. Zorg dat trainers, ouders en sporters weten waar ze terechtkunnen. Het installeren van een API, duidelijke gedragscodes en een reactiebeleid maakt je club niet alleen veiliger, maar ook aantrekkelijker voor nieuwe leden.
Wil je als club ondersteuning? Neem een kijkje op de website van Sport Vlaanderen of Fros voor handige tools, opleidingen en advies.
Over ‘De Sportclub Coach’
Deze podcast is speciaal gemaakt voor sportclubs die zich willen ontwikkelen. Geen saaie theorie, maar concrete tips van experts. Van het plannen van je uitdagingen, over het creëren van een veilig sportclub en het vormen van een hechte community, tot het belang van een veelzijdige ontwikkeling – wij zorgen dat je sterker staat.
Blijf ons volgen en ontdek hoe jouw club kan groeien!
